Korte samenvatting standpunten en overwegingen inzake het
Wetsvoorstel “Wet Kraken en Leegstand” van CDA, VVD en CU
Met name de Christelijke partijen (CDA en CU) maar ook de VVD zeggen de (morele) norm te willen stellen dat “kraken niet kan en mag”. Met het indienen van het wetsvoorstel beogen de indieners om een algeheel verbod in te stellen op het in gebruik nemen van langdurig leegstaande panden. Krakers hangt dan een celstraf van maximaal twee jaar en acht maanden boven het hoofd. En als zij binnen vijf jaar weer een pand in gebruik nemen, wordt de maximale straf met nog eens bijna een jaar verhoogd. Momenteel is kraken pas dan een overtreding wanneer dit binnen 12 maanden v. leegstand plaatsvind. De indieners willen dit termijn doen vervallen en kraken ten alle tijde strafbaar stellen en als misdrijf betitelen. Daarvoor wil men het kraken overhevelen van civiel-recht naar strafrecht.
- De Nederlandse overheid is mede op grond van internationaal recht verplicht om op een vooruitstrevende wijze betaalbare woonruimte voor iedereen te waarborgen en de condities van mensen, waaronder haar basisbehoefte huisvesting, te verbeteren. Dit is in overeenstemming met de Bijbelse norm voor goed rentmeesterschap c.q beheer waarin deze basisbehoefte zijnde huisvesting, ongeacht iemands financiële situatie, als vanzelfsprekend wordt gezien. De zorg voor, c.q verbetering ten behoeve van veilige, zekere en permanente huisvesting voor iedereen dient centraal te staan in beleid en uitgangspunt in de uitvoering van dat beleid hieromtrent. In een goed functionerende samenleving dient dan ook voorzien te worden in adequate huisvesting, met name voor de behoeftige. Ook het (zelfs op grote schaal) door de overheid toestaan en normaliseren van anti-kraak gaat in tegen deze plicht. Dit laatste vanwege o.a. de mogelijkheid van eigenaren en leegstandsbeheer-organisaties (anti-kraak) om bewoners in korte tijd op straat te kunnen zetten zonder recht op vervangende woonruimte, privacy-schendingen (onaangekondigde “pandcontroles” e.d.) en onacceptabele clausules in overeenkomsten. Vooralsnog zien de indieners een belangrijke rol weggelegd voor deze anti-kraakburo’s in de voordracht van bewoners in het traject van “leegstandbeschikking”. Tevens merken wij tot onze zorg op dat een steeds groter wordende groep mensen aangewezen zijn op anti-kraak en Tijdelijk Verhuur (niet hetzelfde als anti-kraak), welke laatstgenoemde in haar duur verruimd is van 3 naar 5 jaar.
- Kraken is een gevolg van en reactie op enerzijds woningnood en de huisvestingsproblematiek in algemene zin (het ontbreken van voldoende betaalbare huisvesting, de afbraak van bestaande sociale woningen, lange wachtlijsten, hoge huur- en koopprijzen, huisjesmelkers, etc.), en anderszijds langdurige leegstand (en verpaupering van panden), vastgoed- en grondspeculatie. Deze problematiek is een uitdrukking van tekortschietend c.q verkeerd-gericht beleid.
- Het ongemak dat eigenaren mogelijk kunnen ondervinden doordat het beschikkingsrecht van hun langdurig leegstaande vastgoed door de ingebruikname (tijdelijk) wordt ingeperkt, en anderszijds de sociaal-maatschappelijke schade voor de samenleving die ontstaat dóór deze langdurige leegstand, het ontbreken van voldoende betaalbare woon- en werkruimte, de lange wachtlijsten, de afbraak van sociale woningbouw, en het door dit wetsvoorstel willen ontnemen van het sociale vangnet dat kraken bied, staat in geen verhouding met elkaar. Het in het strafrecht trekken van kraken is danook de wereld op zijn kop.
- Eigenaren hebben een scala aan mogelijkheden om een tijdelijke invulling te geven aan hun langdurig leegstaande vastgoed. Met reeds de rechter aan hun zijde als het gaat om de bescherming van hun eigendomsrecht. Pas als een eigenaar haar eigendomsplicht verwaarloosd (en de Wet overtreed) door haar pand aantoonbaar langdurig leeg te laten staan en geen concrete plannen en vergunningen heeft om iets aan of met het pand te doen, dan pas zal een rechter het verzoek tot ontruiming afwijzen. De realiteit geeft aan dat eigenaren niet al teveel hoeven aantonen om m.b.t een spoedeisend belang in het gelijk gesteld te worden.
- Dat het bij kraken om een belangenafweging gaat blijkt uit het feit dat het in vele gevallen voorkomt dat de eigenaar nadat een pand gekraakt is niets onderneemt, er onderlinge afspraken worden gemaakt, een (tijdelijke) gebruiks- danwel huurovereenkomst wordt aangegaan, en dat soms een pand wordt “gelegaliseerd”, zoals o.a met diverse grote poppodia, woongroepen, enz. gebeurt. Voorts gaat het bij een groot gedeelte van kraken om de zogeheten “slooppanden” en om “vergeten” panden die soms tot zelfs tientallen jaren leegstaan.
- Het is de wetsindieners blijkbaar niet bekend dat er diverse Christelijke (werk-) groepen en organisaties zijn die samenwerken met krakers, uit principiële en pragmatische redenen: omdat er directe oplossing voor nood geboden wordt en er aandacht is in woord en daad voor mensen die behoeftig en niet of minder-draagkrachtig zijn.
- Het criminaliseren en straffen van mensen om het feit dat zij langdurig leegstaande woningen zijn gaan bewonen terwijl er sprake is van woningnood en de bovengenoemde daaraan gerelateerde problematiek is volstrekt buiten-proportioneel en – sprekende over moraal – verwerpelijk te noemen. De laster en smaad t.o.v krakers waarin zij worden weggezet als crimineel, profiteurs en zelfs terroristen (Ten Hoopen, CDA) is ronduit stuitend en kwaad-sprekerij, waarvan zeker Christelijke partijen zich verre van dienen te houden.
- Het strafrecht voorziet reeds afdoende wanneer sprake is van misdrijven zonder het discriminerende onderscheid op basis van woonvorm. Incidenten gerelateerd aan krakers zijn niet exemplarisch te nemen voor “de” kraakbeweging als geheel. De voorstelling van de indieners is dan ook generaliserend en stigmatiserend en daarmee on-acceptabel. Waarbij nadrukkelijk opgemerkt dat kraken door de G30 (VNG) zelden als probleem gezien wordt.
- Het terugdringen van kraken dient te gebeuren door het effectief bestrijden van haar oorzaken: met name woningnood, langdurige leegstand en speculatie. Zonder langdurige leegstand en woningnood geen kraken.
Daarom verzoeken wij u om als fractie zich uit te spreken tegen invoering van dit wetsvoorstel.
In de bijlage “Een reactie vanuit Bijbelse grondslag op het wetsvoorstel Kraken en Leegstand” vind u een meer uitvoeriger beschrijving van o.a. de hierboven genoemde punten. Voor aanvullende informatie kunt u ook terecht op de website: https://wwbw2009.wordpress.com/
Met hartelijke groet,
Werkgroep Bijbel en Woningnood [WBW 2009]
Werkgroep Bijbel en Woningnood 