Met name de Christelijke partijen (CDA en CU) maar ook de VVD zeggen de (morele) norm te willen stellen dat “kraken niet kan en mag”. Met het indienen van het wetsvoorstel beogen de indieners om een algeheel verbod in te stellen op het in gebruik nemen van langdurig leegstaande panden. Krakers hangt dan een celstraf van maximaal twee jaar en acht maanden boven het hoofd. En als zij binnen vijf jaar weer een pand in gebruik nemen, wordt de maximale straf met nog eens bijna een jaar verhoogd. Momenteel is kraken een overtreding wanneer dit binnen 12 maanden van leegstand plaatsvind. De indieners willen dit termijn doen vervallen en kraken ten alle tijde strafbaar stellen en als misdrijf betitelen. Daarvoor wil men het kraken overhevelen van civiel-recht naar strafrecht.
Kraken is een gevolg en reactie op ondermeer woningnood en de huisvestingsproblematiek in algemene zin (lange wachtlijsten, het ontbreken van voldoende betaalbare huisvesting, de afbraak van sociale woningen), op langdurige leegstand, vastgoed- en grondspeculatie.
In het licht hiervan willen wij de volgende norm centraal stellen: “Woningnood, langdurige leegstand, vastgoed- en grondspeculatie kan en mag niet” . Vanuit Bijbels perspectief m.b.t goed rentmeesterschap c.q beheer is deze problematiek voor een gezonde samenleving volkomen onacceptabel.
Wat nu als we de strafmaat daarbij overnemen? Laten we eens kijken: De leden van de Nederlandse overheid, zijnde eind-verantwoordelijke voor de voortdurende woningnood en langdurige leegstand, hangt een celstraf van maximaal twee jaar en acht maanden boven het hoofd. En als binnen vijf jaar de woningnood en langdurige leegstand nog steeds niet is opgelost, wordt de maximale straf met nog eens bijna een jaar verhoogd. Vastgoed- en grondspeculanten hangt eveneens een celstraf van maximaal twee jaar en acht maanden boven het hoofd. En als zij binnen vijf jaar zich wederom schuldig maken aan speculatie met ontroerend goed of grond, wordt de maximale straf met nog eens bijna een jaar verhoogd.
Het criminaliseren en straffen van mensen om het feit dat zij langdurig leegstaande woningen zijn gaan bewonen terwijl er sprake is van woningnood en de bovengenoemde daaraan gerelateerde problematiek is volstrekt buiten-proportioneel en – sprekende over moraal – verwerpelijk te noemen.
Het ongemak dat eigenaren kunnen ondervinden doordat het beschikkingsrecht van hun langdurig leegstaande vastgoed door de ingebruikname (tijdelijk) wordt ingeperkt, en anderszijds de sociaal-maatschappelijke schade voor de samenleving die ontstaat dóór deze langdurige leegstand, het ontbreken van voldoende betaalbare woon- en werkruimte, de lange wachtlijsten, de afbraak van sociale woningbouw, en het door dit wetsvoorstel willen ontnemen van het sociale vangnet dat kraken bied, staat in geen verhouding met elkaar. Nog niet te spreken wanneer er sprake is van vastgoed-speculanten en huisjesmelkers. Helaas blijkt de overheid als ook gemeenten, woningbouwcorporaties e.a volop betrokken in grondspeculatie waardoor gemeenschapsgrond door het mechanisme van de vrije markt zorgt voor o.a. veels te hoge huur- en koopprijzen van huizen. Ook het (op grote schaal) door de overheid toestaan van anti-kraak gaat in tegen de plicht om te zorgen voor adequate huisvesting voor iedereen. Vanwege o.a. de mogelijkheid om bewoners in korte tijd op straat te kunnen zetten, zonder recht op vervangende woonruimte en privacywetgeving (onaangekondigde “pandcontroles” e.d.). De Nederlandse overheid is mede op grond van internationaal recht verplicht om op een vooruitstrevende wijze betaalbare woonruimte voor iedereen te waarborgen en de condities van mensen, waaronder haar basisbehoefte huisvesting, te verbeteren. Het terugdringen van kraken dient te geburen door het terugdringen van haar oorzaken: met name woningnood, langdurige leegstand en speculatie.
Werkgroep Bijbel en Woningnood [2009].
Werkgroep Bijbel en Woningnood 